İslam inancına göre; insanlar dünya hayatında çeşitli imtihanlar ile sınanır ve bu imtihanlara verdikleri tepkilere göre ahirette (ölüm sonrasında) karşılıklarını alırlar. Hastalıklar da dünya imtihanlarından biridir. Kur’an’da bir hastalık ya da kötü bir durum yaşayan kimseye; “Doğrusu biz Allah’a aidiz ve kuşkusuz O’na döneceğiz”[1] demesi, dolayısıyla bu durumun Allah’tan geldiğini kabul etmesi tavsiye edilmiştir.
Hasta olan bir kimse, yaşadığı hastalık dolayısıyla Allah’ın şifa verici özelliğini tanımış olur. Kur’an’da Allah’ın şifa (iyileşme) verici özelliği birçok ayette anlatıldığı gibi Hz. İbrahim’ın (a.s) “Hastalandığım zaman bana şifa veren O’dur.”[2] sözü ile de ortaya konur. Hz. Muhammed (s.a.v) de “Allah, hiçbir hastalık vermemiş ki onun şifasını da vermemiş olsun.” diyerek hastalığın ve şifanın Allah’tan geldiğini bildirmiştir.[3]
İslam inancına göre Allah’ın hastalıklar vermesi sebepsiz değildir. Bu sebeplerden bazıları şunlardır:
-Hastalık geldiğinde sağlıklı zamanların kıymetinin anlaşılması daha kolaydır. Bir balık suyun içindeyken nasıl bir nimet içinde olduğunu fark etmez, ancak sudan çıktığında onun güzelliğini ve kendi ihtiyacını fark edebilirse; insan da sağlıklı zamanın güzelliğini ancak sağlığını kaybettiğinde fark eder. Hz. Muhammed (s.a.v) hastalık gelmeden sağlığın kıymetini bilmeyi tavsiye etmiştir.[4]
-Hasta olan bir kimsenin günahlarının döküleceğini ve hastalığının aslında o kimsenin affedilmesine bir sebep olabileceğini Hz. Muhammed (s.a.v); “Siz orta yolda gidin ve doğruya yönelin. Müslümanın başına gelen her şey onun günahları için bir kefarettir. Hatta ona batan bir diken veya sendelemesi günahları için bir kefarettir” sözleri ile ifade etmiştir.[5]
-Gençler için ahireti, ölümü, kulluğu hatırlamak, yaşlılara göre biraz daha zordur. Hasta olan genç ise Allah’a kulluğunu, ahiretin varlığını, sağlığının kıymetini ve günahların çirkinliğini daha kolay hatırlar. Dolayısıyla hastalığın genç kimseler için de Allah’ı hatırlatan bir aracı olduğu kabul edilir. İslam peygamberi Hz. Muhammed (s.a.v); gençliğin ve sağlığın sonsuz olmadığı dünya hayatına karşılık, yaşlanmanın ve hastalığın olmadığı cennet hayatını müjdelemiştir.[6]
-Ölümcül bir hastalığa yakalanıp, sabreden kimse için şehitlik[7] sevabı olacağı da Hz. Muhammed (s.a.v) tarafından haber verilmiştir.[8] Bununla beraber sadece hastaya değil, o hastaya hizmet edip ihtiyacını görene de; “Kim bir Müslüman’ın sıkıntısını giderirse, Allah da onun kıyamet sıkıntılarından birini giderir”[9] diyerek müjde vermiştir.
Dünya hayatı belli bir zaman içinde sınırlıdır. Hastalık ve acılar da bu dünyaya has durumlardır. Ahirette hastalık ve üzüntü olmayacağını ayetler ve hadisler haber vermektedir.[10] Bu kısıtlı dünya hayatında acılara sabredip Allah’a isyan etmeyenlere, sonsuzluk yeri olan cennette mükâfatlar verileceği bildirilmektedir[11]. Kur’an’da Hz. Eyyûb’ün(a.s) hastalığı neticesinde sabretmesi ve dua etmesi, sonrasında da şifaya kavuşması insanlara örnek olarak anlatılmıştır.[12] İslam kaynaklarında bildirdiğine göre dua ederek Allah’tan yardım dilemek, hasta olan kimseler için şifa vesilesi olarak kabul edilmiştir.
[1] Bakara/156
[2] Şuara/80
[3] Buhârî, Tıb, 1.
[4] Camiüssağir-1210
[5] Müslim 3/1993,52.
[6] Müslim, “Cennet”, 22
[7] Bkz. “şehit kime denir”
[8] Buhari, Tıb 31; bk. Buharî, Enbiya 54; Kader 15; Müslim, Selâm 92-95
[9] Ebû Dâvûd, Edeb, 60; Tirmizî, Birr, 19.
[10] Hicr/48
[11] Bakara/177, Müslim, “Cennet”, 22
[12] Enbiya/83-84